เมื่อวันศุกร์ที่ ๓๐ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๓ เวลา ๑๔.๐๐ สำนักงานราชบัณฑิตยสภาได้นำผ้าพระกฐินพระราชทานไปถวายพระภิกษุสงฆ์ที่จำพรรษา ณ วัดอัมพวันเจติยาราม อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม โดยมี ศ. นพ.สุรพล อิสรไกรศีล นายกราชบัณฑิตยสภา เป็นประธานในพิธี และมีผู้บริหารสำนักงานราชบัณฑิตยสภา ราชบัณฑิต ภาคีสมาชิก ข้าราชการสำนักงานราชบัณฑิตยสภา และผู้มีจิตศรัทธาเข้าร่วมพิธี
กรุงเทพธุรกิจ 7 กค 63 6 กรกฎาคม 2563 | โดย ปริญญา ชาวสมุน จะทับศัพท์หรือบัญญัติศัพท์ใหม่ ในยุคที่โลกหมุนไว “ราชบัณฑิต” ไทยจึงต้องปรับตัวให้ทันภาษาที่เปลี่ยนเร็วกว่า 5G มองเป็นพลวัตทางภาษาก็ได้ หรือจะนิยามว่าเป็นการดิสรัปชันของยุคสมัยก็ไม่ผิด กับการใช้ศัพท์ใหม่ซึ่งเปลี่ยนไปแบบติดสปีดของคนยุคนี้ที่การเลื่อนไหลจากภาษาต่างประเทศเข้ามาผสมภาษาไทย ผลิดอกออกผลเป็นคำทับศัพท์บ้าง คำแสลงบ้าง จนระบบนิเวศภาษาบ้านเราหลากหลายและซับซ้อนขึ้นทุกทีๆ ขณะที่ศัพท์แสงเกิดใหม่กลายเป็นคำติดปาก แทบทุกวันจะเกิดคำศัพท์แปลกตาให้เห็นบนโซเชียลมีเดีย แล้วค่อยๆ แทรกซึมจนมีคนใช้กันแพร่หลาย ศัพท์เหล่านี้มักถูกนิยามขึ้นจากสื่อ จากคนดัง หรือแม้กระทั่งจากประชาชนคนธรรมดา ทว่าอีกฟากคือ สำนักงานราชบัณฑิตยสภา สถาบันที่มีหนึ่งในพันธกิจบัญญัติศัพท์ในภาษาไทยให้เป็นไปตามหลักการและเป็นระบบ ศัพท์…ขาหลอก ถึงบทบาท ‘บัญญัติศัพท์’ ของราชบัณฑิตยสภาจะเป็นไปตามมาตรา 8 วงเล็บ 6 ของพระราชบัญญัติราชบัณฑิตยสภา พ.ศ. 2558 ระบุว่าให้สำนักงานราชบัณฑิตยสภามีอำนาจหน้าที่ ดําเนินงานเกี่ยวกับการจัดทำพจนานุกรม สารานุกรม อักขรานุกรม อนุกรมวิธาน การบัญญัติศัพท์วิชาการสาขาต่างๆ รวมทั้งการจัดทำพจนานุกรมศัพท์วิชาการภาษาต่างประเทศ เป็นภาษาไทยและงานวิชาการอื่นๆ ทว่า คำศัพท์แปลกประหลาดที่ไร้ที่มาก็มักจะโผล่ขึ้นกลางโซเชียลมีเดีย แล้วเข้าอีหรอบ ‘ข่าวลือไปไวกว่าไฟลามทุ่ง’ จนราชบัณฑิตยสภาถูกกล่าวหาว่าเป็นตัวตลก ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นายแพทย์สุรพล […]
ศาสตราจารย์ นพ.สุรพล อิสรไกรศีล นายกราชบัณฑิตยสภาให้สัมภาษณ์กับรายการ ชัวร์ก่อนแชร์ รายละเอียดเรื่องศัพท์บัญญัติ สามารถอ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่
ขณะที่บ้านเมืองของเรากำลังเผชิญกับการคุกคามของโรคระบาดโควิด-19 ประชาชนทุกวัยโดยเฉพาะผู้สูงอายุจะมีความอ่อนไหวและเสี่ยงที่จะเสียชีวิตในอัตราที่สูง ในอีก 10 ปีข้างหน้า สังคมไทยจะมีสัดส่วนผู้สูงอายุเทียบกับประชากรทั้งประเทศสูงมากถึงร้อยละ 30 คนวัยทำงานจะมีสัดส่วนน้อยลง เด็กเกิดใหม่ก็ยิ่งมีสัดส่วนน้อย ซึ่งเกิดจากปัญหาครอบครัวที่คนท้องที่ไม่พร้อม” กับ “คนที่พร้อมแต่ไม่ท้อง” จากสภาพดังกล่าว เมื่อสัดส่วนของประชาชนเปลี่ยนไป ผู้สูงอายุในอนาคต (ปัจจุบันอายุ 40-60 ปี) ที่มีจำนวนเพิ่มขึ้น จะต้องเผชิญปัญหาในด้านต่าง ๆ พร้อม ๆ กัน ส่วนผู้ที่มีอายุต่ำกว่า 40 ปี ก็จะต้องมีภาระเพิ่มมากขึ้นในการดูแลพ่อ แม่ และอาจมีปู่ ย่า ตา ยาย อีกด้วย จึงทำให้จำนวนและคุณภาพคนวัยทำงาน คนจ่ายภาษีอากรในอนาคตจะมีน้อยลง และอาจสร้างปัญหาความยั่งยืนทางการคลังได้ ราชบัณฑิตยสภาในฐานะองค์กรที่หน้าที่ค้นคว้าวิจัยให้คำแนะนำและคำปรึกษาทางวิชาการนายกรัฐมนตรีหรือคณะรัฐมนตรี เห็นว่าการที่รัฐบาลให้ความสำคัญเกี่ยวกับเรื่องที่ประเทศไทยกำลังเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุนั้น ราชบัณฑิตยสภาควรมีบทบาทสำคัญในการช่วยผลักดันให้องค์กรภาครัฐและหน่วยงานต่าง ๆ ได้ตระหนักและเตรียมความพร้อมในการรองรับการที่ประเทศไทยกำลังเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ ตลอดจนพิจารณาถึงวิธีการบูรณาการนโยบายของรัฐและภาคส่วนต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องให้เกิดผลเป็นรูปธรรมที่ชัดเจนมากขึ้น จึงได้แต่งตั้งคณะกรรมการขึ้นมาชุดหนึ่งคือ คณะกรรมการเฉพาะกิจจัดทำข้อเสนอแผนแม่บทเรื่องสังคมผู้สูงอายุต่อรัฐบาล เพื่อพิจารณาข้อมูลข้อเท็จจริงเกี่ยวกับผลกระทบในมิติต่าง ๆ ที่จะเกิดขึ้นต่อสังคมสูงวัยหรือสังคมผู้สูงอายุในอนาคต และจัดทำแผนรองรับการที่ประเทศไทยกำลังเข้าสู่สังคมคนไทยอายุยืนนำเสนอต่อรัฐบาลเพื่อเตรียมความพร้อมรองรับ “สังคมคนไทยอายุยืน” ในอนาคต โดยสรุปออกมาเป็นข้อเสนอแผนการสร้างระบบรองรับ “สังคมคนไทยอายุยืน” […]
ผมเคยคิดที่จะบัญญัติศัพท์คำว่า New normal ว่า บรรทัดฐานใหม่ แต่ผมเปลี่ยนใจ เมื่อได้ศึกษาความหมายและความแตกต่าง ของคำว่า Normal และ Norm“ผู้ชายเดทกับผู้ชายเป็นเรื่องปรกติ ที่เรียก Normal แต่ไม่ใช่ Norm”ผมจึงคิดว่า “บรรทัดฐานใหม่” น่าจะเหมาะกับ New norm มากกว่า New normal คำว่า New normal จะบัญญัติว่าอะไรดี คำนี้เป็นภาษาอังกฤษ จึงต้องไปดูความหมายใน Oxford Dictionary ซึ่งให้คำจำกัดความว่า “A previously unfamiliar or typical situation that has been standard, usual or expected”. หมายถึง สถานการณ์หรือปรากฏการณ์ ที่แต่เดิมเป็นสิ่งที่ไม่ปรกติ ผู้คนไม่คุ้นเคย ไม่ใช่มาตรฐาน ต่อมามีเหตุหรือวิกฤตบางอย่างทำให้มีการเปลี่ยนแปลง มีผลทำให้สถานการณ์หรือปรากฏการณ์นั้นกลายเป็นสิ่งที่ปรกติและเป็นมาตรฐานคนไทยใช้ New normal อย่างแพร่หลาย ในขณะที่มีการระบาดของโรคโควิด-19 […]
วันที่ ๑๗ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๓ เวลา ๙.๑๕ น. ศ.นพ. สุรพล อิสรไกรศีล นายกราชบัณฑิตยสภา ศ.ดร. สมบูรณ์ สุขสำราญ และศ.ดร. สุรพล วิรุฬห์รักษ์ อุปนายก รวมทั้งศ.ดร. สนิท อักษรแก้ว ราชบัณฑิตและประธานสภาพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติได้ร่วมกันนำเงินบริจาคในนามของราชบัณฑิตยสภา เป็นจำนวนเงิน ๕๕๐,๐๐๐ บาทให้กับศ.ดร.นพ. ประสิทธิ์ วัฒนาภา คณบดีคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล เพื่อใช้จ่ายกับผู้ป่วยที่เป็นโรคโควิด-๑๙ ทั้งนี้ได้รับบริจาคจากท่านภาคีสมาชิกและราชบัณฑิตของทั้งสามสำนักรวมเป็นเงินทั้งสิ้น ๓๐๐,๐๐๐ บาทมีญาติสนิทมิตรสหายร่วมบริจาคเป็นเงินทั้งสิ้น ๒๕๐,๐๐๐ บาท ขอขอบพระคุณทุกท่านที่ร่วมบริจาคในครั้งนี้และขอกุศลผลบุญ ที่ท่านได้กระทำได้โปรดดลบันดาลให้ทุกท่านมีโชคและปลอดภัย
เมื่อวันอังคารที่ ๓ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๖๓ เวลา ๑๓.๓๐ น. นายเทวัญ ลิปตพัลลภ รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี ให้เกียรติเป็นประธานเปิดประชุมเสวนาสาธารณะราชบัณฑิตยสภา เรื่อง “กู้วิกฤตภัยแล้งและระบบประปาเค็มปี ๒๕๖๓” ณ ห้องประชุม ๔๐๑-๔๐๓ ชั้น ๔ สำนักงานราชบัณฑิตยสภา โดยมี ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นพ.สุรพล อิสรไกรศีล นายกราชบัณฑิตยสภา, ศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร.เปี่ยมศักดิ์ เมนะเศวต ราชบัณฑิต ประธานอาศรมความคิดด้านระบบโลกศาสตร์และวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม ราชบัณฑิตยสภา, ศาสตราจารย์ ดร.ธนวัฒน์ จารุพงษ์สกุล ราชบัณฑิต ประธานคณะกรรมการจัดทำพจนานุกรมศัพท์ธรณีวิทยา ราชบัณฑิตยสภา และ ดร.ดวงตา ตันโช เลขาธิการราชบัณฑิตยสภา รวมทั้งผู้สนใจและสื่อมวลชนเข้าร่วมงาน การเสวนาดังกล่าว มีวัตถุประสงค์เพื่อระดมความคิดเห็น และข้อเสนอแนะจากผู้เชี่ยวชาญที่มีความรู้ ประสบการณ์ด้านน้ำ ทั้งน้ำผิวดินและน้ำใต้ดิน ตลอดจนผู้ใช้น้ำทุกภาคส่วนในการแก้ปัญหาวิกฤตภัยแล้งในปี ๒๕๖๓ ส่งเสริมให้เกิดการมีส่วนร่วมและการแลกเปลี่ยนองค์ความรู้และความคิดเห็นระหว่างหน่วยงาน ที่เกี่ยวข้องกับผลกระทบและการแก้ไขปัญหาวิกฤตภัยแล้งในปี ๒๕๖๓ ในพื้นที่กรุงเทพมหานครและปริมณฑล และภาคต่าง […]
เมื่อวันศุกร์ที่ ๗ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๓ เวลา ๑๖.๐๐ น. ณ ตำหนักอรุณ วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม สมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปรินายก ประทานพระวโรกาสให้ศาสตราจารย์ นพ.สุรพล อิสรไกรศีล นายกราชบัณฑิตยสภา นำผู้บริหารและเจ้าหน้าที่สำนักงานราชบัณฑิตยสภาเข้าเฝ้าเพื่อขอประทานพรเนื่องในโอกาสปีใหม่ พุทธศักราช ๒๕๖๓
วันนี้ (29 ม.ค. ๖๓) เวลา 13.00 น. ณ ห้องประชุม 401-402 กองวิทยาศาสตร์ สำนักงานราชบัณฑิตยสภา ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นพ. สุรพล อิสรไกรศีล นายกราชบัณฑิตยสภา เป็นประธานแถลงข่าวให้ความรู้เรื่อง “สถานการณ์ปัจจุบันของโรคไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 และแนวทางป้องกันและรักษา” โดยมี ศาสตราจารย์ นพ.ยง ภู่วรวรรณ ราชบัณฑิต ศาสตราจารย์ ดร. นพ.สิริฤกษ์ ทรงศิวิไล ภาคีสมาชิก และ นพ.ปรีชา เปรมปรี รองอธิบดีกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ร่วมแถลง สรุปสาระสำคัญ ดังนี้ ไวรัสโคโรนาเป็นไวรัสขนาดใหญ่ และเป็นกลุ่มใหญ่ ดูด้วยกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอน มีรูปร่างคล้ายมงกุฎ จึงเรียกว่า “ไวรัสโคโรนา” พบได้ทั้งใน คน และ สัตว์ จำนวนมาก ไวรัสโคโรนา ที่เกิดโรคในคน แต่เดิมมี 6 สายพันธุ์ เป็นสายพันธุ์ที่พบดั้งเดิม […]
วันนี้ (๒๔ ม.ค. ๖๓) เวลา ๑๑.๓๐ น. ณ ห้องประชุม ๔๐๑-๔๐๒ กองวิทยาศาสตร์ สำนักงานราชบัณฑิตยสภา ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นพ. สุรพล อิสรไกรศีล นายกราชบัณฑิตยสภา เป็นประธานแถลงข่าวให้ความรู้เรื่อง “สถานการณ์ฝุ่น PM2.5” เพื่อให้ทราบถึงข้อมูลและสถานการณ์ภาวะมลพิษ ฝุ่น PM2.5 ในเดือนมกราคม ๒๕๖๒ และ ๒๕๖๓ ในประเทศไทย รวมถึงการเสนอมาตรการที่รัฐบาลควรต้องดำเนินการโดยเร่งด่วน โดยมี ศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร. นสพ.ณรงค์ศักดิ์ ชัยบุตร ประธานสำนักวิทยาศาสตร์ ศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร.เปี่ยมศักดิ์ เมนะเศวต ราชบัณฑิต ดร.อัษฎาพร ไกรพานนท์ รองปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และศาสตราจารย์ ดร.ธนวัฒน์ จารุพงษ์สกุล ราชบัณฑิต ร่วมแถลง สรุปสาระสำคัญ ดังนี้ จากผลการศึกษาของโครงการศึกษาผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศกับปัญหามลพิษอากาศ PM2.5 ของกรุงเทพมหานครและปริมณฑล โดยการสนับสนุนงบประมาณวิจัยจากสำนักงานพัฒนาเศรษฐกิจฐานชีวภาพ (องค์การมหาชน) พบว่าลักษณะการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศและปัญหามลพิษอากาศ PM2.5 […]
